Διάττοντες Αστέρες Νοεμβρίου 2015

Μετέωρα της οικογένειας των Λεοντίδων
 Photo Credit: Tony Hallas

Δύο είναι οι βροχές μετεώρων που μπορούμε να δούμε τον Νοέμβριο: τις Ταυρίδες και τις Λεοντίδες.

Από αργά το βράδυ της Πέμπτης, 5 Νοεμβρίου έως 12 Νοεμβρίου οι αστροπαρατηρητές θα πρέπει να είναι έτοιμοι και να κοιτάζουν ψηλά τα εξαιρετικά φωτεινά μετέωρα γνωστά ως βολίδες. Αυτά τα πεφταστέρια θα ακτινοβολούν από τον ομώνυμο αστερισμό του Ταύρου, που υψώνεται στα ανατολικά αργά την νύχτα αυτή την εποχή του έτους.

Αυτοί οι διάττοντες αστέρες έχουν κίτρινο-πορτοκαλί χρώμα και κινούνται λίγο πιο αργά κατά μήκος του ουρανού από το μέσο όρο μετεώρων. Καθ 'όλη την διάρκεια αυτής της εβδομάδας περίπου 12 μετέωρα ανά ώρα θα μπορούσαν να είναι ορατά από σκοτεινό ουρανό. Το υπεύθυνο σώμα που προκαλεί την βροχή μετεώρων είναι ο κομήτης 2P/Encke. Το γεγονός ότι οι Ταυρίδες κινούνται αργά και είναι λαμπρές, κάνει την εμφάνιση τους εντυπωσιακή. 

Η διάσημη βροχή διαττόντων αστέρων της οικογένειας των Λεοντίδων κορυφώνεται την βραδιά μεταξύ 17-18 Νοεμβρίου (ανάμεσα στα μεσάνυχτα και την αυγή της 18ης Νοεμβρίου). Το προηγούμενο πρωινό μπορεί να είναι, επίσης, πάρα πολύ καλό το θέαμα. Εδώ είναι όλα όσα χρειάζεται να ξέρετε για να παρακολουθήσετε τα μετέωρα.

Μία Λεοντίδα πάνω από το Κονέκτικατ
Photo Credit: Scott Tully

Το πόσα μετέωρα θα δείτε εξαρτάται κατά κύριο λόγο από το πότε θα παρακολουθήσετε την βροχή, από την καθαρότητα και το σκοτάδι του νυχτερινού ουρανού σας, καθώς και για το αν ή όχι μπορείτε να αποφύγετε την λάμψη του φεγγαριού. Αυτή η βροχή έχει γίνει γνωστή για το ότι παράγει καταιγίδες μετεώρων, αλλά δεν αναμένεται καταιγίδα Λεοντίδων για φέτος. Οι Λεοντίδες είναι συνήθως μία μέτρια βροχή, με τα συνήθη ποσοστά, περίπου 10 με 15 μετέωρα ανά ώρα κατά τις ώρες κορύφωσης, στο σκοτάδι πριν την αυγή.

Όπως με τις περισσότερες βροχές μετεώρων, η καλύτερη στιγμή για να παρακολουθήσετε τις Λεοντίδες είναι συνήθως τις ώρες ανάμεσα στα μεσάνυχτα και την αυγή. Η αναμενόμενη βραδιά κορύφωσης είναι 17 με 18 Νοεμβρίου. Αυτό σημαίνει ότι τις πρώτες πρωινές ώρες της 18ης είναι η καλύτερη στιγμή για να τις παρακολουθήσετε. Επίσης, οι πρωινές ώρες της 17ης Νοεμβρίου μπορεί να αξίζουν μια ματιά. 

Οι Λεοντίδες είναι περισσότερο γνωστές για την παραγωγή μεγάλων καταιγίδων από μετέωρα κατά τα έτη 1833, 1866, 1966, και 2001. Αυτά τα ξεσπάσματα δραστηριότητας μετεώρων φαίνονται καλύτερα όταν το γονικό αντικείμενο, ο κομήτης 55P/Tempel-Tuttle, είναι κοντά στο περιήλιο (πλησιέστερη προσέγγιση στον ήλιο). Ωστόσο, αυτό που απολαμβάνουμε είναι τα συντρίμμια από περάσματα του κομήτη. Δυστυχώς, φαίνεται ότι η γη δεν θα συναντήσει πυκνά νέφη από υπολείμματα του κομήτη μέχρι το 2099. Συνεπώς, όταν ο κομήτης επιστρέψει το 2031 και το 2064, δεν θα υπάρξουν καταιγίδες μετεώρων, αλλά ίσως έχουμε αρκετά καλή δραστηριότητα των Λεοντίδων, με ποσοστά άνω των 100 μετεώρων ανά ώρα. 

Το καλύτερο που μπορούμε να ελπίζουμε για τώρα, μέχρι και το έτος 2030, είναι η κορύφωση της βροχής να φτάσει περίπου τα 15 μετέωρα ανά ώρα και ίσως κάποια περιστασιακά αδύναμα ξεσπάσματα. 

Συμβουλές Για Την Παρατήρηση

Υπάρχουν πολλές αναφορές από ανθρώπους ότι βλέπουν μετέωρα από γέφυρες, δρόμους και λεωφόρους μέσα και γύρω από πόλεις. Αλλά το καλύτερο μέρος για να παρακολουθήσετε μία βροχή μετεώρων είναι πάντα στη εξοχή. Πηγαίνετε αρκετά μακριά από την πόλη και θα δείτε ακόμα περισσότερα αστέρια, αυτά που πνίγονται από τα φώτα της πόλης, να αρχίζουν να φαίνονται στον ουρανό.

Καθώς πέφτει η νύχτα, πιθανότατα θα είστε ανυπόμονοι να δείτε τους διάττοντες. Αλλά να θυμάστε ότι η βροχή φαίνεται καλύτερα μετά τα μεσάνυχτα. Μετά τα μεσάνυχτα, καλό είναι να ξαπλώσετε αναπαυτικά και να παρατηρήσετε όσο καλύτερα μπορείτε σε όλα τα μέρη του ουρανού. Μερικές φορές φίλοι παρακολουθούν από κοινού την βροχή, κοιτάζοντας ο καθένας σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Έτσι, θα είναι πιο εύκολο να δείτε περισσότερα μετέωρα και πιο διασκεδαστικό αφού θα έχετε παρέα.

Μετέωρα σε ετήσιες βροχές παίρνουν το όνομα τους από το σημείο στον ουρανό από το οποίο φαίνεται ότι ακτινοβολούν. Αυτή η βροχή πήρε το όνομά της από τον αστερισμό του Λέοντα, επειδή αυτά τα μετέωρα ακτινοβολούν έξω από την περιοχή των άστρων που εκπροσωπούν την χαίτη του λιονταριού.

Αν εντοπίσετε τα μονοπάτια των Λεοντίδων στο θόλο του ουρανού, φαίνεται να προέρχονται από ένα ρεύμα από τον αστερισμό του Λέοντα. Το σημείο του ουρανού από το οποίο φαίνεται να ακτινοβολούν ονομάζεται ακτινοβόλο σημείο. Αυτό το ακτινοβόλο σημείο είναι μια οφθαλμαπάτη. Η ύπαρξη του ακτινοβόλου σημείου οφείλεται στην Προοπτική, παρόμοια με τις σιδηροδρομικές γραμμές που φαίνεται να «συγκλίνουν» σε ένα σημείο του ορίζοντα. Η ψευδαίσθηση του ακτινοβόλου σημείου προκαλείται από το γεγονός ότι τα μετέωρα - παρόμοια με τις γραμμές του τρένου - κινούνται σε παράλληλες τροχιές.

Τα τελευταία χρόνια, οι άνθρωποι έχουν την εσφαλμένη ιδέα ότι θα πρέπει να γνωρίζουν ακριβώς το ακτινοβόλο σημείο μίας βροχής μετεώρων, προκειμένου να την παρακολουθήσουν. Δεν είναι απαραίτητο αυτό. Τα μετέωρα συχνά δεν γίνονται ορατά μέχρι να είναι 30 μοίρες περίπου από το ακτινοβόλο σημείο τους. Ακτινοβολούν από όλες τις κατευθύνσεις. Έτσι οι Λεοντίδες - όπως τα μετέωρα σε όλες τις ετήσιες βροχές - θα εμφανίζονται σε όλα τα σημεία του ουρανού.

Η μεγαλύτερη «Καταιγίδα Διαττόντων» που παρατηρήθηκε ποτέ
ήταν η «Καταιγίδα των Λεοντιδών» στις 12 προς 13 Νοεμβρίου του 1833
 όταν τα μετέωρα έμοιαζαν με πυροτεχνήματα από μια ροή
δεκάδων μετεώρων κάθε δευτερόλεπτο που διήρκεσε επί ώρες.
Ξυλογραφία, του Adolf Vollmy, που απεικονίζει την «Καταιγίδα των Λεοντιδών» του 1833.

Οι περισσότεροι αστρονόμοι λένε ότι χρειάζονται περισσότερα από 1.000 μετέωρα την ώρα για να θεωρηθεί μία βροχή ως καταιγίδα. Αυτό απέχει πάρα πολύ από τα 10 με 15 μετέωρα ανά ώρα που προβλέπεται για φέτος. 

Ο γονικός κομήτης - Tempel-Tuttle - ολοκληρώνει μία τροχιά γύρω από τον ήλιο περίπου μία φορά κάθε 33 χρόνια. Απελευθερώνει φρέσκο υλικό κάθε φορά που εισέρχεται στο εσωτερικό του ηλιακού συστήματος και πλησιάζει τον ήλιο. Από τον 19ο αιώνα, οι αστροπαρατηρητές έχουν παρακολουθήσει καταιγίδες μετεώρων περίπου κάθε 33 χρόνια, αρχής γενομένης με την καταιγίδα διαττόντων του 1833, όπου λέγεται ότι παράχθηκαν περισσότερα από 100.000 μετέωρα την ώρα. Οι επόμενες μεγάλες καταιγίδες Λεοντίδων παρατηρήθηκαν περίπου 33 χρόνια αργότερα, το 1866 και το 1867.

Μια καταιγίδα μετεώρων που είχε προβλεφθεί το 1899, δεν υλοποιήθηκε. Δεν ήταν μέχρι το 1966 που η επόμενη θεαματική καταιγίδα Λεοντίδων φάνηκε, αυτή τη φορά πάνω από την Αμερική. Το 1966, οι παρατηρητές στις νοτιοδυτικές Ηνωμένες Πολιτείες ανέφεραν ότι είδαν 40 με 50 μετέωρα ανά δευτερόλεπτο (που είναι 2.400 έως 3.000 μετέωρα ανά λεπτό!) κατά τη διάρκεια 15 λεπτών το πρωί της 17ης Νοεμβρίου του 1966.

Από τον Erik Arnesen, Όσλο (1913)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη

Facebook Page: https://www.facebook.com/nightskygreece

The Sky Is The Limit ... Join Us !!!