Δείτε Την Τελευταία Σούπερ Σελήνη Του 2014

Photo Credit: Lawrence K. Ho

Η τελευταία πράξη στο κοσμικό θέαμα, η τρίτη και τελευταία πλήρη Σούπερ Σελήνη του 2014 κοσμεί το νυχτερινό ουρανό.

Παρά το γεγονός ότι η πανσέληνος ολοκληρώνεται επίσημα στις 9:38 μ.μ. EDT τη Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου, δηλαδή 4:38 π.μ. την Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου ώρα Ελλάδος, θα είναι στο κοντινότερο σημείο της στην Γη 22 ώρες νωρίτερα. 

Έτσι οι ουρανό-παρατηρητές θα έχετε την ευκαιρία να δείτε το σεληνιακό δίσκο μεγαλύτερο την Κυριακή 7 Σεπτέμβρη στις 11:38 μ.μ. EDT, δηλαδή 6:38 π.μ. στις 8 Σεπτέμβρη ώρα Ελλάδος, όταν η ασημί σφαίρα θα είναι μόλις 222.698 μίλια (358.398 χιλιόμετρα) από τη Γη. 

Οι αστρονόμοι λένε, όμως, ότι μόνο οι πιο έμπειροι παρατηρητές θα παρατηρήσουν ότι το φεγγάρι θα εμφανιστεί 15% φωτεινότερο και 7% μεγαλύτερο από ότι η κοινή πανσέληνος. 

Η Σούπερ Σελήνη που συνέβη στις 10 Αυγούστου ήταν η πιο κοντινή και η πιο φωτεινή από την σεληνιακή τριάδα φέτος, όταν πλησίασε τη Γη σε μόλις 221.765 μίλια (356.896 χιλιόμετρα). 

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια μιας πανσελήνου; Η Σελήνη περιφέρεται γύρω από τη Γη σε μια τροχιά σε σχήμα αυγού, με τον πλανήτη μας να βρίσκεται λίγο πιο μακριά από το κέντρο. Αυτό σημαίνει ότι μία φορά το μήνα στην τροχιά της, η Σελήνη φτάνει στο πλησιέστερο σημείο της στη Γη, που είναι γνωστό ως το περίγειο της. Αυτό είναι όταν το φεγγάρι φαίνεται μεγαλύτερο σε διάμετρο. 

Την ίδια στιγμή, το φεγγάρι είναι επίσης στο σημείο της 28ης ημέρας της τροχιάς του γύρω από τη Γη που περνάει απέναντι από τον Ήλιο. Όταν το βλέπουμε από τη Γη, η Σελήνη φωτίζεται πλήρως, ή είναι "πλήρης" .

Αλλά επειδή η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο, η ακριβής θέση στην τροχιά του φεγγαριού όπου φτάνει στην πλήρη φάσης αλλάζει. Οπότε, αυτό για τους ουρανό-παρατηρητές σημαίνει ότι ανά διαστήματα, το περίγειο και η πανσέληνος συμπίπτουν. Μας αρέσει να το αποκαλούμε μία Σούπερ Σελήνη, αλλά οι αστρονόμοι προτιμούν να αποκαλούν το γεγονός με ένα λιγότερο πιασάρικο όνομα, μία πανσέληνος περιγείου. 

Πότε είναι η καλύτερη στιγμή για να δείτε αυτό το αστρονομικό γεγονός;

Η πανσέληνος είναι ορατή, καιρού επιτρέποντος, όλη τη νύχτα. Η ακριβής στιγμή του περιγείου και η ακριβής στιγμή της ολοκλήρωσης δεν έχουν και πάρα πολύ σημασία.

Δοκιμάστε να δείτε το φεγγάρι όταν είναι κοντά στον ορίζοντα, τότε είναι που προσφέρει μία επιπλέον συγκίνηση, καθώς φαίνεται μεγαλύτερο και πιο έντονα φωτισμένο από ότι όταν είναι ψηλά πάνω στον ουρανό.

Το φεγγάρι θα εμφανιστεί να ανατέλλει πάνω από το τοπικό ανατολικό ορίζοντα λίγο μετά το τοπικό ηλιοβασίλεμα και θα δύσει κατά την ανατολή του ηλίου στα δυτικά. 

Λίγο μετά την δύση του ηλίου, όταν το φεγγάρι είναι χαμηλά στον ουρανό και ο ουρανός αρχίζει να σκοτεινιάζει, είναι ένα πολύ δραματικό σκηνικό για παρατήρηση και φωτογραφία.

Τι κάνει το φεγγάρι να φαίνεται μεγαλύτερο στον ορίζοντα;

Αυτό είναι πραγματικά ακόμα ένα μυστήριο για τους επιστήμονες. Πρόκειται σαφώς για μια οπτική ψευδαίσθηση, γιατί οι κάμερες δείχνουν το φεγγάρι ακριβώς το ίδιο μέγεθος, ανεξάρτητα από το πού είναι στον ουρανό. Ωστόσο, είναι μια πειστική ψευδαίσθηση. 

Μερικές έρευνες έχουν δείξει ότι είναι επειδή στον ορίζοντα μπορούμε να το συγκρίνουμε με τα αντικείμενα που είμαστε εξοικειωμένοι (όπως κτίρια για παράδειγμα), ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι είναι επειδή, ως είδος, είμαστε συντονισμένοι να δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή σε πράγματα στον ορίζοντα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν περισσότερο απειλή σε σύγκριση με εκείνα που βρίσκονται από πάνω μας.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη

Όλα Όσα Πρέπει Να Ξέρετε Για Τον Πλανήτη Γη (Video)

Photo Credit: NASA Earth Observatory/Robert Simmon,
με φωτογραφίες από το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Οπτικοποίησης του NOAA
(National Oceanic and Atmospheric Administration).

Η Γη αποτελεί το σπίτι μας για δισεκατομμύρια χρόνια - πολύ πριν προκύψουν οι πρόγονοι μας περπατώντας στα δύο πόδια, όταν η πιο σύνθετη μορφή ζωής ήταν μόνο μερικές μορφές κυττάρων - κι όμως απίστευτο, αλλά υπάρχουν ακόμη πολλά που δεν γνωρίζουμε για τον κόσμο μας. Στην πραγματικότητα, αυτό που γνωρίζουμε, ή τουλάχιστον τα πιο σημαντικά κομμάτια, μπορούν να απλοποιηθούν σε ένα βίντεο 7 λεπτών. 

Είναι πινελιές με βάση τα πάντα, από το σχηματισμό της Γης μέχρι κρίσιμες στιγμές στην εξέλιξή της. Στιγμές που περιλαμβάνουν τη γέννηση του φεγγαριού, την εξέλιξη της Γης από ένα ακατοίκητο και ερημωμένο μέρος, πολύ ακατάλληλο για να διατηρήσει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του, στην προσωπική μας όαση. Η στιγμή κατά την οποία το έδαφος άρχισε να δονείται από κάτω μας, όταν οι τεκτονικές πλάκες εμφανίστηκαν για πρώτη φορά, πώς οι εν λόγω κινήσεις οδήγησαν στο σχηματισμό βουνών, κοιλάδων και χαραδρών. Καταλήγοντας στο μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας και την ατμόσφαιρα και πώς δημιουργήθηκαν. Το animation καταφέρνει ακόμη και να φτιάξει τα πολλά στρώματα της Γης και των αντίστοιχων συνθέσεων τους.

ΕΠΙΜΕΛΕΙA: Ειρήνη Μαντζουράνη

Μυστικό Διαστημικό Αεροπλάνο Των Η.Π.Α Περνάει 600 Μέρες Σε Τροχιά

Photo Credit: USAF

Η Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών έχει ένα μυστικό "διαστημικό αεροπλάνο X-37B" που αυτή τη στιγμή κάνει διάφορα πράγματα σε χαμηλή γήινη τροχιά. Η όλη αποστολή του διαστημικού αεροπλάνου τρέχει από το 2006, αλλά το X-37B έχει περάσει μόλις 600 ημέρες σε τροχιά. 

Το λεωφορείο είναι μη επανδρωμένο και είναι το τρίτο τέτοιο λεωφορείο που πετάει σε τροχιά από την USAF. Εκτός από αυτό, δεν ξέρουμε πολλά για το πρόγραμμα. Το X-37B ξεκίνησε στις 11 Δεκεμβρίου του 2012, και από την 1η Σεπτεμβρίου έχει περάσει 630 ημέρες σε τροχιά. 

Το Αεροπλάνο:

Photo Credit: USAF

Το εν λόγο αεροπλάνο μοιάζει με διαστημικό λεωφορείο της NASA, αλλά είναι πολύ μικρότερο. Είναι 8,8 μέτρα μακρύ, 2,9 μέτρα ψηλό και έχει άνοιγμα φτερών 4,6 μέτρα. Ο χώρος ωφέλιμων φορτίων του είναι συγκρίσιμος με το μέγεθος ενός κρεβατιού σε ένα φορτηγό (για περαιτέρω σύγκριση, το διαστημικό λεωφορείο της NASA θα μπορούσε να χωρέσει εύκολα δύο X-37B διαστημικά αεροπλάνα στον δικό του χώρο ωφέλιμων φορτίων. 

Το αεροπλάνο κινείται με ηλιακή ενέργεια. Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που επιτρέπει στο αεροπλάνο να λειτουργήσει στο διάστημα για τόσο πολύ καιρό. Το αεροπλάνο είναι σε θέση να επιβιώσει στο διάστημα πολύ περισσότερο από ότι τα περισσότερα άλλα επαναχρησιμοποιήσιμα διαστημικά σκάφη, αν και δεν είναι ακόμη σε θέση να ανταγωνιστεί την μακροζωία των άλλων δορυφόρων, πολλοί εκ των οποίων είναι φτιαγμένοι για να διαρκέσουν δεκαετίες σε τροχιά. Ο μόνος επίσημος στόχος που η USAF έχει προσδιορίσει για το X-37B είναι η πρόθεση να αναπτύξει επαναχρησιμοποιήσιμη τεχνολογία διαστημικών οχημάτων. 

Πολλοί άνθρωποι είναι σκεπτικοί για το ποιος είναι ο "αληθινός" σκοπός του X-37B. Τουλάχιστον, αυτό που είναι πιθανώς ασφαλές να υποθέσουμε είναι ότι η USAF δοκιμάζει κάποιο τύπο εξοπλισμού ή εκτελεί κάποιο πείραμα στον χώρο ωφέλιμου φορτίου του αεροπλάνου. 

Πριν συνταξιοδοτηθεί, ο General William Shelton, ο οποίος ήταν διοικητής της Air Force Space Command, έδωσε μια λεπτομερή ενημέρωση σχετικά με την κατάσταση του X-37B. "Το Χ-37Β είναι μια χαρά. Δεν μπορώ να σας πω τι κάνει, αλλά τα πηγαίνει μια χαρά".

Source: NASA, United Launch Alliance
Graphic by Karl Tate
Space.com

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη

Ένας Νεοανακαλυφθείς Αστεροειδής Θα Περάσει Πολύ Κοντά Στην Γη Την Κυριακή

Τα νέα είναι καλά: Ο κόσμος ευτυχώς δεν θα τελειώσει την Κυριακή, όταν ένας αστεροειδής με το παρατσούκλι "Pitbull" θα περάσει πολύ κοντά από την Γη. Αλλά ο αστεροειδής 2014 RC θα παράσχει ουράνιο θέαμα για τους οπαδούς των ουράνιων περασμάτων.

Ανακαλύφθηκε από δύο διαφορετικές ομάδες παρατηρητηρίων στις 31 Αυγούστου, ο 20 μέτρων διαστημικός βράχος θα περάσει πιο κοντά στη Γη στις 18:18 UTC, άρα 21:18 ώρα Ελλάδος, στις 7 Σεπτεμβρίου, πάνω από τη Νέα Ζηλανδία, σύμφωνα με τη NASA. Στο πιο κοντινό του σημείο, ο διαστημικός βράχος θα απέχει περίπου 25.000 μίλια (40.000 χιλιόμετρα), το ένα δέκατο της απόστασης μας από το φεγγάρι.

Αυτό το γράφημα απεικονίζει το πέρασμα του αστεροειδή 2014 RC δίπλα από την Γη στις 7 Σεπτεμβρίου 2014.
Κατά τη στιγμή της πιο στενής προσέγγισης, ο διαστημικός βράχος θα είναι περίπου στο ένα δέκατο της απόστασης μεταξύ της Γης και της Σελήνης. Οι ώρες που αναφέρονται στο γράφημα δίνονται σε Universal Time.
Photo Credit: NASA/JPL-Caltech

Ο αστεροειδής θα περάσει οριακά ακριβώς έξω από το τροχιακό ύψος των γεωσύγχρονων δορυφόρων. Δεν συνέβη το ίδιο με ένα άλλο κοσμικό στενό πέρασμα, όταν ο αστεροειδής DA14 μας επισκέφτηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2013. Ο αστεροειδής σε μέγεθος γραφείου πέρασε γρήγορα δίπλα από την Γη, τόσο κοντά όσο είναι τα 17.168 μίλια (27.630 χιλιόμετρα), άρα και ανάμεσα στις τροχιές πολλών δορυφόρων επικοινωνίας. 

"Αν και αυτό το ουράνιο σώμα δεν φαίνεται να αποτελεί απειλή για τη Γη ή τους δορυφόρους, η στενή προσέγγιση του δημιουργεί μια μοναδική ευκαιρία για τους ερευνητές να παρατηρήσουν και να μάθουν περισσότερα σχετικά με τους αστεροειδείς," ανέφερε σε δήλωσή της η διαστημική υπηρεσία. Οι αστρονόμοι θα παρακολουθήσουν τον δορυφόρο για πιθανότητες μετέπειτα χτυπήματος με τη Γη. 

Στο πιο φωτεινό του σημείο, ο Pitbull θα φτάσει το μέγεθος 11,5, που σημαίνει ότι θα είναι ορατός μόνο μέσα από ερασιτεχνικά τηλεσκόπια με κάτοπτρα τουλάχιστον μεσαίου μεγέθους (6 έως 8 ίντσες, ή 15 έως 20 εκατοστά). 

Ωστόσο, όλοι σε όλο τον κόσμο μπορούν να συμμετέχουν στην προβολή της NASA και του Slooh καθώς θα εκπέμπουν ζωντανά σε απευθείας σύνδεση την κοντινή προσέγγιση του αστεροειδή το Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου, με ένα μοναδικό live show στο Slooh.com, δωρεάν για το κοινό, ξεκινώντας στις 02:00 UTC (7/9), άρα 05:00 (7/9) ώρα Ελλάδος.

Ευτυχώς, οι αστρονόμοι έχουν αποκλείσει κάθε πιθανότητα σύγκρουσης με τον Pitbull για το άμεσο μέλλον. Ωστόσο, αν ποτέ χτυπούσε τη Γη, οι συνέπειες θα ήταν μεγαλύτερες από αυτές που είδαμε στην πόλη της Σιβηρίας Chelyabinsk πέρυσι. Αυτός ο απροσδόκητος αστεροειδής ήταν περίπου 20 μέτρα σε διάμετρο και εξερράγη 18 μίλια (29 χιλιόμετρα) πάνω από τη Σιβηρία, απελευθερώνοντας ισοδύναμη ενέργεια με πάνω από 20 ατομικές βόμβες (περίπου 460 χιλιάδες τόνους ΤΝΤ). 

Το συμβάν της Σιβηρίας προκάλεσε πάνω από χίλιους τραυματισμούς, κατέστρεψε χιλιάδες κτίρια, και γκρέμισε αμέτρητα παράθυρα λόγω του ωστικού κύματος της τελευταίας έκρηξης. 

Πάνω από 11.000 αντικείμενα κοντά στη Γη έχουν ανακαλυφθεί και παρακολουθούνται από τη NASA ως δυνητικά επικίνδυνα αντικείμενα.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη

Γαλαξιακές Συγκρούσεις: Ο Γαλαξίας Μας Έχει 4 Δισεκατομμύρια Χρόνια Ζωής Ακόμα (Video)

Πως θα φαινόταν από την Γη αυτή η Γαλαξιακή Σύγκρουση.
Photo Credit: NASA, ESA Z. Levay and R. Van der Marel (STScl), and A. Mellinger

Λόγω της διαστολής του σύμπαντος, γνωρίζουμε ότι οι γαλαξίες όλοι κινούνται μακριά ο ένας από τον άλλο σε απίστευτα υψηλές ταχύτητες - όσο πιο μακριά από εμάς είναι, τόσο πιο γρήγορα θα πηγαίνουν στα απομακρυσμένα όρια του Σύμπαντος. Ωστόσο, δεν είναι αυτή η περίπτωση με τον πλησιέστερο γείτονά μας, την Ανδρομέδα (που επίσημα ονομάζεται «Μεσσιέ 31» ή «M31»). 

Αυτός ο γαλαξίας έχει μάζα που είναι 1,25 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Γαλαξία μας, και κατευθύνεται ακριβώς πάνω μας.

Η Ανδρομέδα είναι σημαντικά μεγαλύτερη από εμάς, αφού εκτείνεται σε περίπου 220.000 έτη φωτός (ο Γαλαξίας είναι μόλις πάνω από 100.000 έτη φωτός). Και ενώ οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο Γαλαξίας μας φιλοξενεί περίπου 200 έως 400 δισεκατομμύρια αστέρια, οι πιο ακριβείς εκτιμήσεις δείχνουν ότι η Ανδρομέδα έχει τον εντυπωσιακό αριθμό των ένα τρισεκατομμυρίων άστρων. Η Ανδρομέδα επίσης κινείται ταχύτερα από το Γαλαξία μας, πάνω από 2.000 φορές πιο γρήγορα, στην πραγματικότητα, έχει εκτιμηθεί περίπου στα 250.000 μίλια ανά ώρα. Και όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, κινείται ευθεία προς την κατεύθυνση μας. 

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι είναι η δύναμη της βαρύτητας μόνο που τραβάει τους δύο γίγαντες μαζί. Το σύμπαν διαστέλλεται, αλλά αυτό είναι κάτι που βλέπουμε σε μεγάλες κλίμακες. Όσον αφορά μικρότερες δομές, η δύναμη της βαρύτητας είναι πολύ ισχυρότερη από ότι η διαστολή του σύμπαντος (με λίγα λόγια, αυτό που τραβάει αυτούς τους γαλαξίες μαζί είναι το ίδιο πράγμα με αυτό που κρατάει σταθερά τα πόδια μας κολλημένα στη Γη). 

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι οι γαλαξίες θα συγκρουστούν σε περίπου 4.5 δισεκατομμύρια χρόνια (το χρονικό διάστημα που μπορεί να διαφέρει λίγο). Οι επιστήμονες ήταν σε θέση να το υπολογίσουν αυτό, χρησιμοποιώντας το Φαινόμενο Doppler. Η κίνησης της Ανδρομέδας προς ​​εμάς συμπιέζει το φως που λαμβάνουμε από το γαλαξία, αλλάζοντας το μήκος κύματος και την συχνότητα του και δίνοντας του πιο μπλε εμφάνιση. Αυτή η μπλε αλλαγή μπορεί να μετρηθεί, και η ταχύτητα και η απόσταση της Ανδρομέδας μπορούν να βρεθούν με ακρίβεια για την χρήση σε μοντέλα σύγκρουσης. 

Αυτό ακούγεται σαν μια καταστροφική προοπτική, αλλά συγκρούσεις μεταξύ μικρότερων γαλαξιών ήταν απαραίτητες για τη δημιουργία των μεγαλύτερων δομών που βλέπουμε σήμερα. Για παράδειγμα, μελέτες για την Ανδρομέδα δείχνουν ότι έχει ήδη συγχωνευθεί με άλλο ένα μεγάλο γαλαξία, και ο Γαλαξίας μας έχει ήδη συγκρουστεί με πολλούς νάνους γαλαξίες, όπως ο νάνος σφαιροειδής γαλαξίας Νάνος του Τοξότη (SagDEG).

Αλλά τώρα, μιλάμε για κάτι σε μια πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. Οπότε, τι είδους αντίκτυπο θα μπορούσε ένα τέτοιο γεγονός να έχει; Μια "αστρική έκρηξη" συμβαίνει όταν νέφη αερίου συμπιέζονται με ταχύτερους ρυθμούς από το κανονικό (π.χ. η γαλαξιακή σύγκρουση στις Κεραίες). Αυτό το αυξημένο ποσοστό κατάρρευσης αυξάνει σημαντικά τον σχηματισμό πρωτο-αστέρων. Όταν συμβεί αυτό, τα νεφελώματα λάμπουν με δύναμη και οι Υπερμεγέθεις Μαύρες Τρύπες γιορτάζουν - μερικές φορές αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κβάζαρ. Στην περίπτωση της Ανδρομέδας και του Γαλαξία μας, πιστεύεται ότι θα υπάρξουν εναπομείναντα μικρά νέφη αερίου υδρογόνου για μίας μεγάλης κλίμακας αστρική έκρηξη, αλλά κβάζαρ και από τους δύο γαλαξιακούς πυρήνες είναι μια πιθανότητα. 

Η περιοχή αυτή έχει ονομαστεί "Οι Κεραίες". Ο λόγος για τους γαλαξίες NGC 4038 και NGC 4039,
οι οποίοι έχουν εμπλακεί σε μια σύγκρουση γαλαξιακή που ανέρχεται σε 100 εκατομμύρια χρόνια.
Photo Credit: Star Shadows Remote Observatory και PROMPT/CTIO

Θα χρειαστούν 2 δισεκατομμύρια χρόνια ακόμα και για τους δύο γαλαξίες να συγχωνευτούν πλήρως καθώς η βαρύτητα τους έλκει μαζί και λίγο περισσότερο πριν οι δύο υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες επίσης συγχωνευτούν. Αλλά αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας - η Ανδρομέδα έχει ένα σύντροφο.

Ο Γαλαξίας του Τριγώνου (Messier 33 ή M33), ο τρίτος μεγαλύτερος γαλαξίας της Τοπικής Ομάδας γαλαξιών, θα καταλήξει να συγχωνευτεί με το νέο γιγαντιαίο σχηματισμό. Αυτό πιθανότατα θα συμβεί πολύ καιρό μετά τη σύγκρουση Γαλαξία-Ανδρομέδας, αλλά ανάλογα με την κίνηση και τις ταχύτητες τα επόμενα μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να μας χτυπήσει πρώτος. Στο μακρινό μέλλον και το M31, το M33 και οι υπόλοιποι από τους γαλαξίες της Τοπικής Ομάδας όλοι θα ενωθούν σε ένα τεράστιο αντικείμενο. Μετά από αυτό, είναι πολύ απίθανο να συγκρουστούμε ποτέ ξανά με έναν άλλο γαλαξία και πάλι. 

Η οικουμενική διαστολή λέει ότι, ακόμη και αν η δύναμη της βαρύτητας είναι άπειρη στην έκταση της, οι άλλοι γιγάντιοι γαλαξίες θα είναι απλά πάρα πολύ μακριά για οποιαδήποτε σημαντικά αποτελέσματα. 

Υπάρχει επίσης μια πιθανότητα 12% ότι τα ηλιακά συστήματα μας θα εκσφενδονιστεί έξω από την "Milkdromeda" και να γίνει έρμαιο του μεγάλου διαγαλαξιακού χώρου. Όλα εξαρτώνται από την εγκάρσια ταχύτητα και την στροφορμή της Ανδρομέδας κατά τη στιγμή της πρόσκρουσης. Σε κάθε περίπτωση, ο Ήλιος θα είχε φροντίσει ότι όλη η ζωή στη Γη θα έχει εξαφανιστεί πριν συμβεί τίποτα από όλα αυτά - αλλά είτε έχουμε μετοικίσει σε άλλο πλανήτη είτε έχουμε χαθεί σαν είδος, αυτό υπόσχεται να είναι ένα φανταστικό σόου.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη

Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσα

Το Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσα
Photo Credit: ESO/IDA/Danish 1.5 m/
R. Gendler, U.G. Jørgensen, K. Harpsøe

Την Τετάρτη το βράδυ, μπορείτε να βασιστείτε στο φεγγάρι για να σας καθοδηγήσει σε μερικά από τα πιο γνωστά στολίδια του Γαλαξία μας. Ανάμεσα στα πιο όμορφα αυτών των πολύτιμων λίθων είναι το Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσα. Σε μία πολύ σκούρα, καθαρή νύχτα μακριά από τα φώτα της πόλης, η αμυδρή λάμψη του μπορεί να φαίνεται με γυμνό μάτι. Βρίσκεται περίπου 6.500 έτη φωτός από τη Γη, η Λιμνοθάλασσα σε κόκκινες και πορτοκαλί αποχρώσεις έχει ένα σμήνος νεαρών αστέρων θαμμένο στο κέντρο της.

Περισσότερα Αστρονομικά Γεγονότα για την εβδομάδα που διανύουμε μπορείτε να βρείτε στην στήλη μας στο InMeteo.gr

Οι Διάττοντες Αστέρες Του 1833

Photo Credit: Elsevier/M. Littmann

Η επιστήμη των διαττόντων αστέρων οφείλει πολλά σε ένα ιστορικό επεισόδιο πληθοπορισμού, σύμφωνα μια νέα ιστορική αναφορά, που ξεκίνησε από μια εκπληκτική βροχή μετεωριτών το 1833. 

Οι αστρονόμοι έχουν όλο και περισσότερο στραφεί στην «επιστήμη των πολιτών» στην εποχή του Διαδικτύου, βάζοντας καθημερινά τους πολίτες να ψάξουν για τα πάντα, από εξωγήινους κόσμους μέχρι γαλαξιακές φυσαλίδες αερίου του Γαλαξία μας. Αλλά σε μια νέα έκθεση του περιοδικού Endeavour, οι Mark Littmann και Todd Suomela του Πανεπιστημίου του Tennessee στο Knoxville δείχνουν ότι δεν υπάρχει τίποτα νέο σ'αυτό, με ένα αστρονόμο από το Yale να πρωτοπορεί στην αστρονομία του πληθοπορισμού πάνω από έναν αιώνα πριν. 

Ο αστρονόμος Denison Olmsted ξύπνησε από γείτονες στις 13 Νοεμβρίου του 1833 και μπήκε στην κρύα νύχτα του Νοεμβρίου για να δει έναν ουρανό γεμάτο με διάττοντες αστέρες, 72.000 ή περισσότερους ανά ώρα. Ήταν η βροχή μετεωριτών του Νοέμβριου που τώρα αποκαλούμε Λεοντίδες, αλλά εκείνη την εποχή κανείς δεν ήξερε τι την προκάλεσε ή από που προερχόταν. Όμως, λόγω του μεγάλου αριθμού των διαττόντων αστέρων στους ουρανούς - 20 ανά δεύτερο - ο Olmsted είδε καθαρά ένα σχέδιο που είχε διαφύγει από τους άλλους αστρονόμους. 

"Ο Olmsted συνειδητοποίησε για πρώτη φορά ότι προερχόντουσαν από ένα σημείο, ένα που για πρώτη φορά ονόμασε ακτινοβόλο σημείο", λέει ο Littmann. Οι αστρονόμοι σήμερα εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το ακτινοβόλο σημείο για να ονομάσουν βροχές μετεωριτών: Οι Λεοντίδες πήραν το όνομά τους από τη φαινομενική καταγωγή τους από τον αστερισμό του Λέοντα. Επίσης, οι Περσείδες που φαίνονται στις αρχές Αυγούστου κάθε καλοκαίρι πήραν το όνομά τους από την φαινομενική καταγωγή τους από τον αστερισμό του Περσέα. 

Οι πληθοπορισματικές παρατηρήσεις του Olmsted έδειξαν ότι οι βροχές μετεωριτών παρατηρήθηκαν σε εθνικό επίπεδο και έπεφταν από το διάστημα υπό την επίδραση της βαρύτητας. Το πλήθος σημειώνει επίσης, ότι οι βροχές μετεωριτών είχαν εμφανιστεί από πριν σε ετήσιους κύκλους, κάτι που είχε ξεφύγει από τους επιστήμονες, αλλά όχι από τους Ευρωπαίους γεωργούς, για αιώνες. 

Ο Olmsted συνειδητοποίησε ότι οι μετεωρίτες πρέπει να χτυπούσαν στην ατμόσφαιρα της Γης από το διάστημα. Υπολόγισε την ταχύτητά τους σε περίπου 4 μίλια το δευτερόλεπτο (6,4 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο), θεωρώντας ότι ήταν απίστευτα γρήγορα. Αν ήταν λιγότερο συντηρητικός στον υπολογισμό, οι παρατηρήσεις από το πλήθος θα υποδήλωναν την πραγματική τους ταχύτητα, περίπου δέκα φορές πιο γρήγορα. Επειδή δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι η τριβή, αντί της συμβατικής καύσης, έκαιγε και φώτιζε τα πεφταστέρια, ο Olmsted υπολόγισε το μέγεθός τους ως πολύ μεγάλο, μέχρι ένα μίλι (1,6 χιλιόμετρα) σε εύρος, αντί το μέγεθος των σωματιδίων σκόνης του κομήτη που είναι στην πραγματικότητα. 

Κάθε 30 χρόνια περίπου, ιδιαίτερα το 1966, οι Λεοντίδες παράγουν εξαιρετικά ισχυρές βροχές ως υπενθύμιση της εκδήλωσης του 1833, αν και έχουν μειωθεί συνολικά καθώς το νέφος της ουράς του κομήτη που δημιουργεί τους μετεωρίτες έχει αραιώσει με την πάροδο του χρόνου. Οι Λεοντίδες αναμένεται να κορυφωθούν περίπου στις 16 με 17 Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους.

* Πληθοπορισμός είναι η πράξη της εξωτερικής ανάθεσης καθηκόντων, που παραδοσιακά εκτελούνταν από υπάλληλο ή εργολάβο, σε μια μεγάλη ομάδα εθελοντών ή μία κοινότητα, μέσω ανοικτής πρόσκλησης.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη