Περσέας: Ο Ήρωας

Photo Credit: A. Fujii

Ο αστερισμός του Περσέα βρίσκεται βόρειο ουράνιο ημισφαίριο, κοντά σε άλλους αστερισμούς που σχετίζονται με τους θρύλους του, συμπεριλαμβανομένης της Ανδρομέδας στα δυτικά και της Κασσιόπης στα βόρεια. Ο Περσέας συνορεύει επίσης με τον Κριό και τον Ταύρο νότια, με τον Ηνίοχο ανατολικά, με την Καμηλοπάρδαλη στα βόρεια και με το Τρίγωνον στα δυτικά.

Στον ουρανό, ο Περσέας απεικονίζεται να κρατά το κεφάλι της Μέδουσας. Ο αστερισμός βρίσκεται μέσα στον Γαλαξία και είναι εντυπωσιακός μέσα από κιάλια. Το λαμπρότερο αστέρι του, ο α Περσέως, είναι γνωστός με το αραβικό όνομα Μιρφάκ (Mirfak). Το δεύτερο σε φωτεινότητα αστέρι του, ο β Περσέως, βρίσκεται στο κεφάλι της Μέδουσας, είναι ένα είδος μεταβλητού αστέρα, ο τύπος του οποίου είναι γνωστός ως ψευδοδιπλός. Το αραβικό όνομα του είναι Αλγκόλ (Algol) που σημαίνει κεφαλή του Δαίμονα και από πολύ παλιά είναι γνωστό ως Δαίμονας. Ο διπλός αστέρας είναι σαν ένα μονό άστρο, ενώ στην πραγματικότητα είναι δύο άστρα που το ένα περιφέρεται γύρω από το άλλο. Στην περίπτωση του Αλγκόλ το ένα άστρο είναι μεγάλο και αμυδρό, ενώ το άλλο μικρό και λαμπρό. Κάθε τρεις μέρες περίπου, καθώς παρατηρούμε το ζεύγος από την Γη, το μεγάλο αμυδρό άστρο επισκιάζει το μικρό και έτσι βλέπουμε μειωμένη την συνολική φωτεινότητα. Ο ε Περσέως είναι διπλός αστέρας και ο ζ Περσέως είναι ένας κυανός υπεργίγαντας. Ο ο Περσέως ονομάζεται Ατίκ (Atik) ενώ ο ρ Περσέως είναι ημιπεριοδικός μεταβλητός αστέρας με περίοδο μερικές εβδομάδες ή μήνες. 

Ανάμεσα στον Μιρφάκ και το διακριτό σχήμα W της Κασσιόπης βρίσκεται ένα εντυπωσιακό ζεύγος αστρικών σμηνών, γνωστό ως Διπλό Σμήνος ή Λαβή του Ξίφους. Τα σχεδόν εφαπτόμενα ανοικτά σμήνη NGC869 και NGC884 είχαν αρχικά τις ονομασίες η και χ Περσέως. Το ζεύγος είναι μόλις ορατό δια γυμνού οφθαλμού, αλλά φαίνεται εξαιρετικό μέσα από κιάλια.

Photo Credit: Unknown

To M76 (NGC650) είναι ένα πλανητικό νεφέλωμα, που ανακαλύφθηκε το 1780 από τον Γάλλο αστρονόμο Πιέρ Μεσέν. Είναι γνωστό και ως "Μικρός Αλτήρας" και Μικρό Νεφέλωμα Ντάμπελ.

Photo Credit: Adam Block/Mount Lemmon
Skycenter/University Of Arizona

Από τα εξωγαλαξιακά σώματα στον Περσέα ξεχωρίζει το πυκνό σμήνος γαλαξιών Σμήνος Περσέως Ι. Στο κέντρο του κυριαρχεί ο ιδιόμορφος ελλειπτικός γαλαξίας NGC1275, ο οποίος είναι μία ισχυρή ραδιοπηγή Perseus A.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η μητέρα του Περσέα, η Δανάη, είχε φυλακιστεί από τον πατέρα της σε ένα υπόγειο κελί που φωτιζόταν μόνο από ένα παράθυρο στο ταβάνι. Ο Δίας όμως την πόθησε και πήγε κοντά της με την μορφή χρυσής βροχής η οποία έπεσε μέσα από το παράθυρο. Η Δανάη έμεινε έγκυος και το αγόρι που γέννησε ήταν ο Περσέας. Ο πατέρας της εξοργίστηκε και τους έκλεισε σε ένα μπαούλο, το οποίο έπειτα πέταξε στην θάλασσα. Εκεί τους έσωσε ένας ψαράς. Αργότερα, ο Περσέας εξαπατήθηκε και υποχρεώθηκε να κυνηγήσει την Μέδουσα, μία από τις φρικτές αδερφές Γοργόνες, της οποίας τα μαλλιά ήταν φίδια και η ματιά της μεταμόρφωνε όποιον την κοίταζε σε πέτρα. Όμως, επειδή οι θεοί ήταν με το μέρος του Περσέα, του έδωσαν φτερωτά σανδάλια για να πετάει, μια σκούφια που τον έκανε αόρατο, ένα ξίφος και μία λαμπερή ασπίδα. Όταν ο Περσέας βρήκε την Μέδουσα κοίταζε μόνο την αντανάκλαση της στην ασπίδα του. Ύστερα, της έκοψε το κεφάλι και πέταξε παίρνοντάς το μαζί του. Καθώς επέστρεφε στην πατρίδα του, συνάντησε την Ανδρομέδα που ήταν αλυσοδεμένη στα βράχια και την έσωσε από το τέρας που ήταν έτοιμο να την κατασπαράξει. Στην συνέχεια παντρεύτηκε την Ανδρομέδα και απέκτησε έξι παιδιά μαζί της.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη