Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2014

Θεαματικές Εκλάμψεις Iridium

Photo Credit: Andrzej Łuczak

Ο νυχτερινός ουρανός είναι ένας όμορφος συνδυασμός από φως και σκοτάδι. Τα περισσότερα από τα αντικείμενα που εκπέμπουν φως και φαίνονται με γυμνό μάτι είναι τα αστέρια. Τα υπόλοιπα μπορεί να είναι η Σελήνη, πλανήτες, μετέωρα, και μερικά τεχνητά αντικείμενα (όπως αεροπλάνα ή ελικόπτερα). Αλλά, αν είστε αρκετά τυχεροί μπορείτε επίσης να δείτε τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), τεχνητούς δορυφόρους της Γης, ή ακόμη και το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble! Ο κατάλογος είναι μακρύς, αλλά υπάρχει ένα πράγμα που σίγουρα αξίζει να αναφερθεί - εκλάμψεις δορυφόρων Iridium.

Δορυφόρος Iridium

Πολλοί άνθρωποι έχουν ήδη επίγνωση του μεγάλου αριθμού δορυφόρων σε τροχιά που φαίνονται μία ή δύο ώρες μετά τη δύση και πριν την ανατολή του ηλίου. Υπάρχουν πιθανότατα περίπου 400 αντικείμενα ορατά με γυμνό μάτι από τα 8000 που είναι τώρα σε τροχιά. Το φωτεινότερο τακτικό αντικείμενο ήταν ο ρωσικός διαστημικός σταθμός Mir (μέγεθος 0). Τα διαστημικά σκάφη των ΗΠΑ είναι πλέον φωτεινότερα - τόσο φωτεινά όσο ο Δίας με μέγεθος -2.5 - αλλά βέβαια δεν είναι σε τροχιά συνέχεια. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός είναι επίσης ένα από τα πιο λαμπρά κινούμενα αντικείμενα στον νυχτερινό ουρανό.

Έκλαμψη Iridium 3 στο μέγεθος -3 από τη Νορβηγία.
Photo Credit: Runar Sandnes

Η Iridium είναι μια αμερικανική εταιρεία η οποία διαχειρίζεται το δορυφορικό σύστημα Iridium. Το δίκτυο αυτό χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο για την επικοινωνία μέσω φωνής ή ανταλλαγής δεδομένων. Το σύστημα αποτελείται από 66 ενεργούς δορυφόρους παραταγμένους σε έξι τροχιές γύρω από τη Γη, περίπου 780 χιλιόμετρα πάνω από το έδαφος. Το όνομα "Iridium" προέρχεται από το χημικό στοιχείο με το ίδιο όνομα, το Ιρίδιο - επειδή το σύστημα είχε σχεδιασθεί αρχικά να αποτελείται από 77 δορυφόρους. Οι δορυφόροι Iridium κάνουν ένα πλήρη κύκλο γύρω από τη Γη σε περίπου 1 ώρα και 40 λεπτά, έτσι περιβάλλουν τον πλανήτη μας πάνω από 14 φορές την ημέρα. Η συχνότητα αυτή, που συνδέεται με κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, τους κάνει καλούς υποψήφιους για αναζήτηση στο νυχτερινό ουρανό.

Photo Credit: Robert Keddie

Μια έκλαμψη είναι μια λάμψη στον ουρανό που προκαλείται από την αντανάκλαση των ακτίνων του ήλιου από τα στοιχεία του δορυφόρου, στην περίπτωση των δορυφόρων Iridium, τις κεραίες. Κάθε ένας από τους δορυφόρους Iridium έχει τρεις μεγάλες κεραίες, οι οποίες αντανακλούν το φως του ήλιου σχεδόν χωρίς απώλειες. Καθώς το φάσμα των πτήσεων καλύπτει όλη την υδρόγειο, μπορείτε να δείτε μια έκλαμψη σε κάθε μέρος στη Γη. Αν συμβεί να περιφέρεται η αντανάκλαση του φωτός του Ήλιου γύρω από την τοποθεσία σας, θα γίνεται μάρτυρας μίας ισχυρής λάμψης στον νυχτερινό ουρανό. Απλά πρέπει να ξέρετε πότε να τους αναζητήσετε.

Photo Credit: Chris Dorreman


Η έκλαμψη Iridium μπορεί να φανεί μερικές φορές τη μέρα, αλλά δεν είναι πάντα ορατή, και δεν αποτελεί πάντα ένα φαντασμαγορικό σόου. Πρώτα απ 'όλα, μερικές από τις λάμψεις εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν το φως του ήλιου είναι η ισχυρότερη πηγή φωτός και επισκιάζει σχεδόν κάθε άλλο πράγμα - έτσι δεν μπορείτε να δείτε την έκλαμψη, με τον ίδιο τρόπο που δεν μπορείτε να δείτε τα αστέρια. Το δεύτερο πρόβλημα έγκειται στις τοπικότητες - όσο πιο μακριά είστε από τον τόπο όπου λαμβάνει χώρα η αντανάκλαση, τόσο λιγότερο ορατή είναι. Μερικές φορές η έκλαμψη είναι μόλις ορατή και δεν διαφέρει από ένα μακρινό αστέρι. Αλλά μερικές φορές, συνήθως δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα, μπορείτε να εντοπίσετε μια πολύ φωτεινή λάμψη που διαρκεί έως και 10 δευτερόλεπτα! Αυτό μπορεί να συμβεί όταν είστε σε κοντινή αντανάκλαση, και σίγουρα αξίζει να την δείτε, ακόμη και αν αυτό απαιτεί να ξυπνήσετε στη μέση της νύχτας.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου