Τα Πιο Μακρινά Αστέρια Του Γαλαξία Μας

Photo Credit: NASA/JPL-Caltech/ESO/R. Hurt

Όπως μια βάρκα που επιπλέει σε ένα τεράστιο, άδειο ωκεανό, ένα νεοανακαλυφθέν αστέρι κατέχει πλέον το ρεκόρ ως το πιο απομακρυσμένο στο Γαλαξία μας.

Οι γαλαξίες είναι νησιά αστέρων που εξαπλώνονται σε όλο το διάστημα, στην ουσία, που χωρίζονται από κενά γεμάτα με σχετικά λίγα άστρα. Το πρόσφατα εντοπισμένο αστέρι του Γαλαξία, που ονομάστηκε ULAS J0015 +01, είναι ένας μακρινός κόκκινος γίγαντας που βρίσκεται 900.000 έτη φωτός μακριά. Το πιο αξιοσημείωτο πράγμα για το αστέρι είναι ότι εξακολουθεί να είναι μέσα στο βαρυτικό πεδίο του δικού μας γαλαξία. 

Εθεάθη μαζί με ένα άλλο δροσερό αστρικό παλιό γνώριμο, που ονομάζεται Ulas J0744 +25, ο οποίος είναι περίπου 775.000 έτη φωτός μακριά, από μια ομάδα με επικεφαλή τον John Bochanski του Haverford College στο Haverford της Πενσυλβάνια. 

Τα δύο αστέρια είναι περισσότερο από 50% πιο μακριά από τον ήλιο από οποιοδήποτε γνωστό αστέρι μέσα στο Γαλαξία μας, ή περίπου πέντε φορές πιο μακρινό από το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, ένα νάνο γαλαξία που περιβάλλει το Γαλαξία μας. Στην πραγματικότητα, τα δύο αστέρια βρίσκονται στο ένα τρίτο περίπου της απόστασης έως το γαλαξία της Ανδρομέδας.

"Οι αποστάσεις σε αυτά τα δύο αστέρια είναι σχεδόν πάρα πολύ μεγάλες για να τις κατανοήσουμε," λέει ο Bochanski. "Για να το θέσουμε υπό άλλη προοπτική, όταν το φως από το ULAS J0015 +01 άφησε το αστέρι, οι πρώτοι πρόγονοί μας μόλις είχαν αρχίσει να ανάβουν φωτιές εδώ στη Γη."

Το αδύναμο φως από τους δύο κόκκινους γίγαντες συνελήφθη από το UKIRT  Infrared Deep Sky Survey και το Sloan Digital Sky Survey. 

Οι τρέχουσες θεωρίες επισημαίνουν ότι ο δικός μας γαλαξίας είχε συγκρουστεί με πολλούς μικρότερους νάνους γαλαξίες στο μακρινό παρελθόν, με αποτέλεσμα μικρά υπολείμματα αστέρων που πετάχτηκαν έξω στο διαγαλαξιακό διάστημα. Τόσο το ULAS J0744 +25 όσο και το ULAS J0015 +01 μπορεί στην πραγματικότητα να είναι το μόνο που έχει απομείνει από μια τέτοια αρχαία σύγκρουση. 

Δείτε Μόνοι Σας

Ενώ αυτά τα αστέρια είναι ορατά μόνο με τηλεσκόπια παγκόσμιας κλάσης, τι γίνεται με το πιο μακρινό αστέρι που είναι ορατό με γυμνό μάτι; 

Όσον αφορά το φωτεινότερο, πιο μακρινό αστέρι, τότε αυτό είναι ο Ντενέμπ (Deneb), το αστέρι οδηγός του καλοκαιρινού αστερισμού του Κύκνου. Παρά το γεγονός ότι η εκτιμώμενη μέση απόσταση του είναι 1.400 έτη φωτός μακριά, ο Ντενέμπ λάμπει ως ένα από τα φωτεινότερα αστέρια στον ουρανό. Είναι εύκολο να βρεθεί αυτή την εποχή του έτους για όσους βρίσκονται στο βόρειο ημισφαίριο, δεδομένου ότι βρίσκεται ψηλά αργά τις νύχτες και αποτελεί μία από τις γωνίες του Θερινού Τριγώνου.

 Αλλά το ρεκόρ ως το απώτατο αστέρι που μπορούμε να δούμε με γυμνό μάτι, είναι το ρ Κασσιόπειας - σε μια εκπληκτική απόσταση 8.000 έτη φωτός από τη Γη. Αυτό είναι 472.000 τρισεκατομμύρια μίλια (760.000 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα) μακριά.

Είναι απλά ορατό ως ένα πολύ αμυδρό άστρο από την ύπαιθρο ή τα πιο σκούρα προάστια. To αστέρι λάμπει μέσα από τον σε σχήμα W ή Μ (ανάλογα με την εποχή) αστερισμό της Κασσιόπης. Μπορεί να το δει κανείς όλο το χρόνο από τις περιοχές στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, πάντα στην γειτονιά του Πολικού Αστέρα. 

Photo Credit: Akira Fujii, Sky & Telescope

Ο λόγος που μπορούμε να δούμε πραγματικά το ρ Κασσιόπειας είναι επειδή έχει ταξινομηθεί ως υπεργίγαντας, ένας που έχει μια διάμετρο περίπου 500 φορές μεγαλύτερη από το δικό μας ήλιο, το οποίο λάμπει 10.000 φορές πιο λαμπρά. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι αυτό αποτελεί έναν εκρηκτικό συνδυασμό και έτσι τα υπολογιστικά μοντέλα προτείνουν ότι αυτό το αστρικό τέρας μπορεί να εκραγεί ως σουπερνόβα ανά πάσα στιγμή. 

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη