Το Συμβάν Της Τουνγκούσκα: Τι Συνέβη Στην Πραγματικότητα;

Photo Credit: Don Davis

Η 30η Ιουνίου του 1908 ήταν μια ημέρα που έμεινε στην ιστορία. Αυτή την ημέρα, 106 χρόνια πριν, μια φωτοβολίδα επικών διαστάσεων συγκλόνισε τη Γη. Αυτό το γεγονός προκάλεσε ζημιές σε κτίρια περίπου 400 μίλια (643 χιλιόμετρα) από τον τόπο της έκρηξης. Στην πραγματικότητα, σεισμικές δονήσεις ανιχνεύθηκαν 600 μίλια (1.000 χιλιόμετρα) από όπου η πύρινη σφαίρα χτύπησε. Ευτυχώς, η έκρηξη συνέβη πάνω από μία ακατοίκητη περιοχή κοντά στον ποταμό Τουνγκούσκα, παραπόταμο του ποταμού Γενισέι της Σιβηρίας, στο σημερινό Κράι του Κρασνογιάρσκ της Ρωσίας, στις 7:14 π.μ. περίπου τοπική ώρα (3:14  θερινή ώρα Ελλάδας). Δεδομένου ότι χτύπησε μακριά από οποιαδήποτε πόλη ή μεγάλη μητροπολιτική περιοχή, οι βλάβες στον ανθρώπινο πολιτισμό ήταν ελάχιστες (ένας άνδρας, ο οποίος ήταν περίπου 20 μίλια [30 χιλιόμετρα] από την τοποθεσία, ανατινάχθηκε σε ένα δέντρο και σκοτώθηκε).
Δυστυχώς, επειδή ήταν τόσο απομακρυσμένη περιοχή, μια αποστολή εκστρατείας δεν έφθασε στην περιοχή παρά μόνο μετά από δεκαετίες αργότερα. Όταν άτομα έφτασαν στο επίκεντρο το 1927, ανακάλυψαν ότι ένα μεγάλο μέρος του δάσους είχε ισοπεδωθεί. Αυτή η ερημιά έφτανε τα 10 μίλια (16 χιλιόμετρα) από το επίκεντρο.

Photo Credit: Leonid Kulik Expedition

Στο επίκεντρο, δεν υπήρχε τίποτα, εκτός από σπασμένους κορμούς δένδρων. Ακριβώς! Δεν υπήρχε κρατήρας, μόνο νεκρά δένδρα. 

Αυτό προκάλεσε σύγχυση σχετικά με το τι προκάλεσε αυτή την έκρηξη. Υπάρχουν δύο κύριες υποθέσεις για το τι προκάλεσε το συμβάν. Η πρώτη περιλαμβάνει έναν κομήτη ή αστεροειδή που περιέχει βαρέα στοιχεία, ειδικά δευτέριο (ή βαρύ υδρογόνο, όπως ονομάζεται κοινώς), που διασπάστηκε μέσα στη Γη. Αυτό προτάθηκε σε περίπτωση που είχαν δημιουργήσει μια ατομική έκρηξη πάνω από τη Σιβηρία, η οποία θα μπορούσε να εξηγήσει τόσο τα ισοπεδωμένα δέντρα και το εκπληκτικά ισχυρό ωστικό κύμα. Ωστόσο, μια τέτοια έκρηξη θα ήταν αναμενόμενο να αφήσει ένα υπόλειμμα άνθρακα-14, επιτρέποντας έτσι στους επιστήμονες να ελέγχουν το συμβάν. Τελικά, η απουσία επαρκούς πυρηνικής ύλης αλλάξει αυτή τη θεωρία από κάτι που ήταν "μια εκτίμηση" σε κάτι που είναι "εξαιρετικά απίθανο". 

Κατά συνέπεια, η μακροχρόνια πεποίθηση, η οποία διεξήχθη από τους επιστήμονες της NASA, είναι ότι συνέβη μία μετεωρική εναέρια έκρηξη (ίσως παρόμοια με εκείνη που παρατηρήθηκε πρόσφατα στη Ρωσία). Αυτό συνεπάγεται μια υψηλή ταχύτητα, ένα αντικείμενο μεγάλης μάζας που παράγει τόση τριβή (ως αποτέλεσμα της ατμοσφαιρικής αντίστασης) που οι υπερβολικές θερμοκρασίες προκαλούν μια ανεξέλεγκτη έκρηξη του μετέωρου. Οι παρατηρήσεις της NASA σχετικά με τη διαδικασία συνοψίζονται στα ακόλουθα:
"Υπολογίζεται ότι ο αστεροειδής εισήλθε στην ατμόσφαιρα της Γης ταξιδεύοντας με ταχύτητα περίπου 33.500 μίλια ανά ώρα. Κατά τη διάρκεια της γρήγορη βουτιάς του, o 220 εκατομμύρια λίβρες διαστημικός βράχος θέρμανε τον αέρα που το περιέβαλε στους 44.500 βαθμούς Fahrenheit. Στις 7:17 π.μ. (τοπική ώρα Σιβηρίας), σε ύψος περίπου 28.000 ποδιών, ο συνδυασμός της πίεσης και της θερμότητας προκάλεσε τον αστεροειδή να διασπαστεί και να εκμηδενιστεί, παράγοντας μια φωτοβολίδα και απελευθερώνοντας ενέργεια ισοδύναμη με περίπου 185 βόμβες της Χιροσίμα."

Εάν ένα τέτοιο γεγονός επρόκειτο να συμβεί σήμερα πάνω από μια μεγάλη πόλη, τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι καταστροφικά. Ευτυχώς, τέτοια γεγονότα είναι σπάνια, συμβαίνουν μόνο μια φορά κάθε εκατό χρόνια περίπου. Προτού αρχίσετε να ανησυχείτε ότι ένας αστεροειδής κατευθύνεται προς τον μέρος μας, να θυμάστε ότι η πλειοψηφία της επιφάνειας της Γης καλύπτεται από νερό. Ως εκ τούτου, οι πιθανότητες ενός συμβάντος σαν αυτό της Τουνγκούσκα σε μια περιοχή με αρκετό πληθυσμό είναι μικρές.

Φυσικά, υπάρχουν μερικές υποθέσεις που σχετίζονται με το συμβάν αυτό, που είναι λίγο πιο ... ασυνήθιστες. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο Nikola Tesla δημιούργησε μια "ακτίνα θανάτου" που αστόχησε τον αρχικό της στόχο και προκάλεσε την έκρηξη. Ωστόσο, αυτή η ιδέα δεν διαθέτει επιστημονικά αποδεικτικά στοιχεία. Ομοίως, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η Γη συγκρούστηκε με μία μίνι-μαύρη τρύπα. Ωστόσο, εάν συνέβαινε αυτό, θα έπρεπε να υπάρχει ένα αντίστοιχο «γεγονός εξόδου», μία δεύτερη έκρηξη που θα συνέβαινε καθώς η μαύρη τρύπα θα εξερχόταν από την άλλη πλευρά της Γης συνεχίζοντας το ταξίδι της στο διάστημα. Επίσης αυτή η υπόθεση δεν εξηγεί γιατί απουσίασαν οι συνεχείς σεισμικές διαταραχές που θα συνέβαιναν κατά μήκος της τροχιάς της μαύρης τρύπας μέσα στον μανδύα.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη