Το Σμήνος Αστέρων IC 4499

Αυτή η νέα εικόνα της NASA/ESA από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble,
 δείχνει το σφαιρωτό σμήνος IC 4499.

Μια κοσμική αρχαιολογική ανασκαφή έχει ξεδιπλωθεί μέσα σε μια γιγαντιαία σφαίρα αστέρων περίπου 55.000 έτη φωτός μακριά, με την ευγενική προσφορά του διαστημικού τηλεσκόπιου Hubble της NASA. 

Το φημισμένο παρατηρητήριο σε τροχιά απέσπασε αυτό το καταπληκτικό πορτρέτο του IC 4499, ένα σφαιρωτό σμήνος αστέρων που βρίσκεται ακριβώς έξω από το δίσκο του Γαλαξία μας. Το αστρικό σμήνος είναι μόνο ένα από τα εκατοντάδες που βρίσκονται σε ένα φωτοστέφανο γύρω από το Γαλαξία μας που πιστεύεται ότι περιέχουν από τα παλαιότερα αστέρια στο σύμπαν. Πολλά από τα αστέρια είναι πάνω από δέκα δισεκατομμυρίων ετών. 

Τώρα, η έντονη όραση του Hubble έχει ξεθάψει τις λεπτομέρειες των αστέρων του συγκεκριμένου σφαιρωτού σμήνους, τα οποία αποκαλύπτουν τη συνολική ηλικία του. 

Παρατηρήσεις του Hubble δείχνουν ότι παρά την μεσαίου μεγέθους μάζα του, όλα τα αστέρια του IC 4499 ανήκουν σε μια μόνο γενιά αστρικών γεννήσεων. Τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι το IC 4499 έχει περίπου την ίδια ηλικία με τα άλλα σφαιρωτά σμήνη γύρω από τον Γαλαξία μας - περίπου 12 δισεκατομμυρίων ετών. 

Δείτε Μόνοι Σας

Το IC 4499 είναι ένας αχνός στόχος για ερασιτεχνικά τηλεσκόπια με τη χρήση υψηλής μεγέθυνσης στο Νότιο Ημισφαίριο. Για να το εντοπίσετε, καλό είναι να ξεκινήσετε με τον προσδιορισμό του αστερισμού του Σταυρού του Νότου, στο νότιο ουρανό αργά το βράδυ τον Αύγουστο. 

Το IC 4499 βρίσκεται στο γειτονικό μικρό, αμυδρό αστερισμό Πτηνόν (Apus), το πουλί του παραδείσου. Σχεδιάστε μια νοητή γραμμή ανάμεσα στο φωτεινότερο αστέρι στο Πτηνό και το επόμενο αστέρι στα αριστερά του, δ Οκτάντος. Το σφαιρωτό σμήνος βρίσκεται ακριβώς πάνω από αυτή την νοητή γραμμή.

Αλλά εάν θέλετε μια αίσθηση ενός αληθινού μεγαλείου του πως είναι ένα σφαιρωτό σμήνος, υπάρχουν πολύ πιο φωτεινοί ομόλογοι στο νότιο ουρανό. Αναμφισβήτητα ένα από τα πιο όμορφα είναι το Ωμέγα Κενταύρου, το οποίο βρίσκεται μέσα στο λαμπρό αστερισμό του Κενταύρου. Βρίσκεται μόλις 17.000 έτη φωτός από τη Γη, είναι το πιο κοντινό και πιο φωτεινό σφαιρωτό σμήνος σε ολόκληρο τον ουρανό. Εκτείνεται σε 175 έτη φωτός και περιέχει μερικά εκατομμύρια αστέρια.

Για όσους από εμάς βρίσκονται στο βόρειο ημισφαίριο, υπάρχει και ένας άλλος διάσημος ξάδελφος, το σμήνος αστέρων Μέγας Ηρακλής (Μ13), το οποίο είναι ένας από τους αγαπημένους στόχους για ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Κρεμάμενο στα μισά του δυτικού ουρανού το βράδυ στο τέλος του Αυγούστου, βρίσκεται στον αστερισμό του Ηρακλή, και είναι εύκολο να το εντοπίσετε, γιατί είναι μέσα στο στέρνο του μυθικού ήρωα. 

Το σφαιρωτό σμήνος αστέρων Μέγας Ηρακλής ή Μ13.
Photo Credit: Rob Gendler

Τοποθετημένο περίπου 24.000 έτη φωτός από τη Γη, αυτό το σφαιρωτό σμήνος αποτελείται από ένα πλήθος μισού εκατομμυρίου αστέρων, που εκτείνεται πάνω από 100 έτη φωτός. 

Μία σκοτεινή, ασέληνη νύχτα, μακριά από τα φώτα της πόλης, το Μ13 μπορεί να φανεί με γυμνό μάτι, ως μια αμυδρή, μικρή κουκκίδα.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη