Το Φαινόμενο Του Γαιόφωτος

Τεφρώδες φως: Η φωτεινή περιοχή φωτίζεται άμεσα από τον Ήλιο,
ενώ το υπόλοιπο του φεγγαριού φωτίζεται αμυδρά από το φως που αντανακλάται από τη Γη.
Photo Credit: Ilmari Karonen

Η άνοιξη στο Βόρειο Ημισφαίριο είναι η καλύτερη εποχή για να εντοπίσετε ένα από τα ομορφότερα θεάματα στον ουρανό: το Γαιόφως που αντανακλάται από την Σελήνη.

Μια νέα Σελήνη συμβαίνει όταν όλο το φως του ήλιου αντανακλάται μακριά από τη Γη και η πλευρά του φεγγαριού που βλέπει τη γη είναι ελάχιστα ορατή. Μερικές φορές το σκοτεινό πρόσωπο της Σελήνης λαμβάνει την ανακλώμενη λάμψη της Γης και επιστρέφει αυτό το φως. Η σκοτεινή όψη του φεγγαριού έχει μια αμυδρή λάμψη, μία αμυδρή έκδοση ενός πλήρους φεγγαριού. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται Γαιόφως ή Τεφρώδες Φως. Τείνει να είναι φωτεινότερο μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου, αν και συμβαίνει σε άλλες περιόδους του έτους. 

Το Γαιόφως είναι πιο εύκολο να το δούμε κατά την διάρκεια μιας νέας Σελήνης, λόγω της θέσης της Γης και της Σελήνης στις τροχιές τους. Ο ήλιος είναι στην αριστερή πλευρά του σχήματος αποπάνω, με το φως του ήλιου που απεικονίζεται με βέλη. Η Σελήνη αντανακλά λίγο έως καθόλου φως του ήλιου προς την κατεύθυνση της Γης, εν τω μεταξύ, η Γη βρίσκεται αντιμέτωπη με τον Ήλιο και αντανακλά άπλετο φως πίσω προς την κατεύθυνση της Σελήνης. Ένας αστροναύτης στη Σελήνη μετά το ηλιοβασίλεμα, θα έβλεπε μία εντυπωσιακή, πλήρως φωτισμένη Γη, όπως φαίνεται στην κάτω δεξιά στην εικόνα αποκάτω. Αυτό το ανακλώμενο φως του ήλιου με τη σειρά του αντανακλάται από την επιφάνεια της σελήνης για να δημιουργήσει το Τεφρώδες Φως, το Γαιόφως.

Photo Credit: NASA

Το Γαιόφως ποικίλει σε ισχύ στη διάρκεια του έτους, δεδομένου ότι το φως που ανακλάται από τη Γη ποικίλλει. Το ανακλώμενο φως της Γης (λευκαύγεια) είναι φωτεινότερο στο βόρειο ημισφαίριο την άνοιξη με μια δεύτερη, ελαφρώς μικρότερη κορύφωση, κατά την άνοιξη του νοτίου ημισφαιρίου.

Δορυφορικές μετρήσεις της ενέργειας που αντανακλάται από την Αρκτική παρέχουν μια εικόνα του γιατί το Γαιόφως κορυφώνεται την άνοιξη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το Βόρειο Ημισφαίριο έχει κλίση προς τον ήλιο και το χιόνι του χειμώνα και ο πάγος είναι ακόμα στο έδαφος στα υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη. Επειδή το χιόνι και ο πάγος αντανακλούν περισσότερο φως από ότι η βλάστηση ή το νερό, την άνοιξη είναι πιο φωτεινό από ότι το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο, όπου υπάρχει πολύ λιγότερο χιόνι και πάγος. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, η Αρκτική λαμβάνει πολύ λίγο φως του ήλιου και αντανακλά λιγότερο φως. Τα σύννεφα και ο πάγος της θάλασσας συμβάλλουν στην κορύφωση του φαινομένου στο Νότιο Ημισφαίριο.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη