Πέμπτη 1 Μαΐου 2014

Ηνίοχος: Ο Αρματηλάτης

Photo Credit: Jerry Lodriguss
Ο βόρειος αυτός αστερισμός απεικονίζει τον οδηγό ενός ιππήλατου άρματος, ενώ στην αρχική του μορφή απεικονιζόταν και το άρμα. Ηνίοχος σημαίνει αυτός που κρατά τα ηνία. Συνορεύει με τους αστερισμούς Καμηλοπάρδαλη, Περσέα, Ταύρο, Διδύμους και Λύγκα. Στην Ελλάδα είναι αμφιφανής και φαίνεται ολόκληρος τις χειμωνιάτικες νύχτες.

Είναι εύκολο να εντοπίσουμε τον Ηνίοχο χάρη στο κύριό του άστρο, την Αίγα. Σχηματίζει ένα συμπαγές τρίγωνο αστερισμών μαζί με τους Διδύμους και τον Ταύρο. Η Αίγα συχνά αναφέρεται και ως αστέρας της Αιγός. Είναι το έκτο σε λαμπρότητα αστέρι τον ουρανό, με φως παρόμοιο με εκείνο που εκπέμπεται από τον δικό μας Ήλιο. Δεν υπάρχει όμως καμία άλλη ομοιότητα μεταξύ τους. Η Αίγα είναι σχεδόν 100 φορές φωτεινότερη από τον Ήλιο και 10 φορές μεγαλύτερη από αυτόν. Τα δύο από τα τρία άστρα των Αιγιδίων, τα ε και ζ, είναι διπλά. Πρόκειται για δύο ψευδοδιπλούς αστέρες, η φωτεινότητα των οποίων περιοδικά εξασθενεί όταν το ένα άστρο αποκρύπτει το άλλο. Η παρατήρηση του με  κιάλια προσφέρει ένα εντυπωσιακό θέαμα, αφού ο Ηνίοχος βρίσκεται στον γαλαξία μας. Κοντά στο άστρο θ του Ηνίοχου, στην άκρη του Γαλαξία, μπορούμε να δούμε αρκετά λαμπρά ανοικτά σμήνη. 

Photo Credit: Tani Custodio

Σε 3 μοίρες στον Ταύρο και τον Ηνίοχο εκτείνεται το υπόλειμμα υπερκαινοφανούς Sh 2-240 ή Simeis 147. Αυτό είναι ότι έχει απομείνει από ένα αστέρι που εξερράγη περίπου 30.000 χρόνια πριν. Είναι τόσο αρχαίο που τα υπολείμματα έχουν επεκταθεί τόσο πολύ που το καθιστούν ένα από τα πιο εξασθενημένα αντικείμενα στον ουρανό τη νύχτα. 

Ο Ηνίοχος συνήθως ταυτίζεται με τον Εριχθόνιο, ο οποίος υπήρξε βασιλιάς της Αθήνας. Σύμφωνα με την μυθολογία, πατέρας του ήταν ο Ήφαιστος, ο θεός της φωτιάς, δεν είχε όμως μητέρα. Αυτό συναίβει επειδή ο Ήφαιστος πόθησε την παρθένα θεά Αθηνά και προσπάθησε να την αποπλανήσει. Εκείνη του αντιστάθηκε και κατάφερε να διαφύγει, ενώ το σπέρμα του Ήφαιστου έπεσε στην Γη. Μετά από λίγο καιρό από την Γη γεννήθηκε ένα αγόρι, ο Εριχθόνιος. Τυχαία τον βρήκε η Αθηνά, η οποία τον ανέθρεψε και του δίδαξε την ιππική τέχνη. Ο Εριχθόνιος εφηύρε το τέθριππο. Όταν αργότερα έγινε βασιλιάς της Αθήνας, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης καθιέρωσε τα Παναθήναια. Ο Ηνίοχος απεικονίζεται να κουβαλά στον αριστερό του ώμο μία κατσίκα, την θέση της οποίας υποδεικνύει το λαμπρότερο αστέρι του αστερισμού, Αίγα. Η Αίγα ταυτίζεται με την Αμάλθεια, την κατσίκα που θήλασε τον Δία όταν ήταν νήπιο. Στο αριστερό του χέρι ο Ηνίοχος κρατάει και τα μικρά κατσικάκια, τα οποία συμβολίζονται από ένα τρίγωνο αμυδρότερων άστρων και είναι γνωστά ως Αιγίδια. Κανένας μύθος δεν εξηγεί γιατί ο Ηνίοχος έχει μία κατσίκα στον ώμο του.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου