Αποστολή Της NASA Βοηθάει Να Λυθεί Αρχαίο Σεληνιακό Μυστήριο

Photo Credit: KOPERNIK OBSERVATORY/NASA/COLORADO SCHOOL OF MINES
/MIT/JPL/GODDARD SPACE FLIGHT CENTER

Χρησιμοποιώντας δεδομένα από το GRAIL (Gravity Recovery and Interior Laboratory) της NASA, οι επιστήμονες της αποστολής έχουν λύσει ένα σεληνιακό μυστήριο σχεδόν τόσο παλιό όσο και το ίδιο το φεγγάρι. 

Πρόωρες θεωρίες πρότειναν ότι το απόκρημνο περίγραμμα μιας περιοχής της επιφάνειας της Σελήνης γνωστή ως Oceanus Procellarum, ή αλλιώς Ωκεανός των Καταιγίδων, προκλήθηκε από έναν αστεροειδή. Εάν η θεωρία αυτή ήταν σωστή, ο κρατήρας που σχηματίστηκε θα ήταν ο μεγαλύτερος κρατήρας πρόσκρουσης αστεροειδούς στο φεγγάρι. Ωστόσο, οι επιστήμονες της αποστολής που μελετούν τα στοιχεία του GRAIL πιστεύουν ότι έχουν βρει αποδείξεις ότι το απόκρημνο περίγραμμα αυτής της ορθογώνιας περιοχής - περίπου 1.600 μίλια (2.600 χιλιόμετρα) σε εύρος - είναι στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα σχηματισμού των αρχαίων ρηγμάτων των κοιλάδων. 

"Η κοντινή πλευρά του φεγγαριού έχει μελετηθεί για αιώνες, και ακόμα συνεχίζει να προσφέρει εκπλήξεις για τους επιστήμονες με τα κατάλληλα εργαλεία," δήλωσε η Μαρία Zuber, κύρια ερευνήτρια της αποστολής GRAIL της NASA, από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης, στο Κέμπριτζ. "Ερμηνεύουμε τις ανωμαλίες βαρύτητας που ανακαλύφθηκαν από το GRAIL ως μέρος του συστήματος στάθμης του σεληνιακού μάγματος - των υπόγειων αγωγών που οδηγούσαν τη λάβα στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια αρχαίων ηφαιστειακών εκρήξεων".

Photo Credit: NASA/Colorado School of Mines/MIT/GSFC/Scientific Visualization Studio

Η επιφάνεια της κοντινής πλευράς του φεγγαριού κυριαρχείται από μια μοναδική περιοχή που ονομάζεται περιοχή Procellarum, που χαρακτηρίζεται από χαμηλά υψόμετρα, μοναδική σύσταση και πολλές αρχαίες ηφαιστειακές πεδιάδες. 

Τα ρήγματα θάφτηκαν κάτω από σκούρες ηφαιστειακές πεδιάδες στην κοντινή πλευρά της σελήνης και έχουν εντοπιστεί μόνο στα δεδομένα βαρύτητας που παρέχονται από το GRAIL. Οι πλημμυρισμένες με λάβα κοιλάδες ρηγμάτων δεν μοιάζουν με οτιδήποτε έχει βρεθεί πουθενά αλλού στο φεγγάρι και μπορεί κάποια στιγμή να έμοιαζαν με ζώνες ρηγμάτων στη Γη, τον Άρη και την Αφροδίτη. Τα ευρήματα έχουν δημοσιευτεί online στο περιοδικό Nature. 

Μια άλλη θεωρία που προκύπτει από την ανάλυση πρόσφατων στοιχείων υποδηλώνει ότι η περιοχή αυτή σχηματίστηκε ως αποτέλεσμα ανάδευσης βαθιά στο εσωτερικό της σελήνης που οδήγησε σε υψηλή συγκέντρωση θερμο-παραγόμενων ραδιενεργών στοιχείων στον φλοιό και το μανδύα της περιοχής αυτής.

Το ορθογώνιο σχήμα, με γωνίες και ευθείες πλευρές, έρχεται σε αντίθεση με τη θεωρία ότι η περιοχή Των Καταιγίδων είναι ένα αρχαίο λεκανοπέδιο σύγκρουσης, δεδομένου ότι μια τέτοια σύγκρουση θα μπορούσε να δημιουργήσει μια κυκλική κοιλότητα. Αντ' αυτού, η νέα έρευνα υποδεικνύει ότι διαδικασίες κάτω από την επιφάνεια του φεγγαριού κυριάρχησαν στην εξέλιξη αυτής της περιοχής. 

Η μελέτη διαπίστωσε επίσης μια εκπληκτική ομοιότητα μεταξύ της δομής του ορθογώνιου σχήματος στο φεγγάρι και αυτών που περιβάλλουν την νότια πολική περιοχή του παγωμένου φυσικού δορυφόρου του Κρόνου, Εγκέλαδου. Και οι δύο σχηματισμοί φαίνονται να σχετίζονται με ηφαιστειακές και τεκτονικές διεργασίες που λειτουργούν στους αντίστοιχους κόσμους τους. 

Photo Credit: NASA/COLORADO SCHOOL OF MINES
/MIT/JPL/GODDARD SPACE FLIGHT CENTER

"Τα δεδομένα μας ανοίγουν ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της Σελήνης, κατά την οποία το φεγγάρι ήταν ένα πιο δυναμικό μέρος από ότι προτεινόταν από το τοπίο που είναι ορατό με γυμνό μάτι," δήλωσε ο Andrews-Hanna. "Χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να κατανοήσουμε την αιτία αυτού του πρωτόγνωρου σχηματισμού ανωμαλιών βαρύτητας και τα συμπεράσματα για την ιστορία του φεγγαριού".

Ξεκίνησαν ως GRAIL A και GRAIL Β το Σεπτέμβριο του 2011, μετονομάστηκαν σε Ebb και Flow, οι ανιχνευτές λειτουργούσαν σε σχεδόν κυκλική τροχιά κοντά στους πόλους της Σελήνης, σε υψόμετρο περίπου 34 μίλια (55 χιλιόμετρα) μέχρι που η αποστολή τους έληξε τον Δεκέμβριο του 2012. Η απόσταση μεταξύ των δίδυμων ανιχνευτών άλλαξε ελαφρώς, καθώς περνούσαν πάνω από περιοχές μεγαλύτερης και μικρότερης βαρύτητας που προκλήθηκαν από ορατά χαρακτηριστικά, όπως βουνά και κρατήρες, και από τις κρυμμένες μάζες κάτω από τη σεληνιακή επιφάνεια. 

Το δίδυμο διαστημόπλοιο πετούσε σε μια σχεδόν κυκλική τροχιά μέχρι το τέλος της αποστολής στις 17 Δεκεμβρίου 2012, όταν οι ανιχνευτές σκόπιμα στάλθηκαν στην επιφάνεια του φεγγαριού. Η NASA ονόμασε αργότερα την περιοχή της σύγκρουσης προς τιμήν της γυναίκας αστροναύτη Sally Ride Κ, που ήταν η πρώτη γυναίκα της Αμερικής στο διάστημα και μέλος της ομάδας της αποστολής GRAIL. (Η Sally πέθανε στις 23 Ιουλίου του 2012, στην ηλικία των 61, καθώς διαγνώστηκε με καρκίνο στο πάγκρεας.)

Οι προνομιακές και εκτεταμένες επιστημονικές αποστολές του GRAIL παρήγαγαν την υψηλότερη ανάλυση χάρτη βαρυτικού πεδίου από οποιοδήποτε άλλο ουράνιο σώμα. Ο χάρτης θα συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση του πώς η Γη και άλλοι βραχώδη πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα διαμορφώθηκαν και εξελίχθηκαν. 

Η αποστολή GRAIL διευθύνεται από το Jet Propulsion Laboratory της NASA (JPL) στην Πασαντένα της Καλιφόρνιας, για την Διεύθυνση Επιστημονικών Αποστολών της NASA στην Ουάσιγκτον. Η αποστολή ήταν μέρος του Προγράμματος Discovery που διηύθυνε το Marshall Space Flight Center της NASA στο Huntsville της Αλαμπάμα. Το GRAIL φτιάχτηκε από την Lockheed Martin Space Systems στο Ντένβερ.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη

ΠΗΓΗ: NASA, http://www.nasa.gov

Facebook Page: Night Sky Greece, https://www.facebook.com/nightskygreece